Τέμπη: εκατόμβη στον βωμό του ιδιωτικού συμφέροντος

Η μυθολογική παράδοση αναφέρει πως ο Απόλλωνας, θεός του φωτός και της αιώνιας ομορφιάς και νιότης, καταδίωξε και σκότωσε τρεις φορές τον δράκοντα Πύθωνα με τα χρυσά βέλη που του δώρισε ο Ήφαιστος και έγινε κύριος των Δελφών. Ο Απόλλωνας, γιος της Λητώς, δε θήλασε καθόλου ως νεογέννητο, αφού με λίγες σταγόνες νέκταρ και λίγη αμβροσία μεγάλωσε απότομα κι έγινε ένας πανέμορφος νέος. Τον Πύθωνα, τον δημιουργημένο από τη λάσπη του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα, τον σκότωσε ο Απόλλωνας τέσσερις μέρες μετά τη γέννησή του, κι ύστερα, για να εξαγνιστεί από τον φόνο, ανέβηκε ως την κοιλάδα των Τεμπών και πλύθηκε στα νερά του Πηνειού…

 

Από τότε γιορτάζονταν στους Δελφούς κάθε εννέα χρόνια τα Πύθια, γιατί εννέα μέρες έμεινε ο Απόλλωνας για τον εξαγνισμό του στα Τέμπη. Μάλιστα, κατά την έναρξη των Πυθικών αγώνων «παις αμφιθαλής», νέος δηλαδή με δυο γονείς, έκοβε από την κοιλάδα των Τεμπών δάφνη ως έπαθλο των αγώνων…

 

Αιώνες μετά από αυτό που αφηγείται η ελληνική παράδοση, ο Πύθωνας αναβιώνει στα Τέμπη, για να εκδικηθεί για τον φόνο του. Το 1999 αφαιρεί τη ζωή 6 νέων οπαδών του ΠΑΟΚ που «ανέβαιναν» στη Θεσσαλονίκη. Το 2003 αφαιρεί τη ζωή 21 νέων, μαθητών Α΄ Λυκείου που «ανέβαιναν» στην Ημαθία. Το 2023 αφαιρεί τη ζωή 57 ανθρώπων, κυρίως νέων φοιτητών, που «ανέβαιναν» από Αθήνα. Όπως είχε ανέβει ο Απόλλωνας, θεός του φωτός και της αιώνιας ομορφιάς και νιότης, για να εξαγνιστεί στην κοιλάδα των Τεμπών για τον φόνο του. Τρεις φορές τον είχε σκοτώσει τον Πύθωνα ο Απόλλωνας και τρεις φορές εκδικήθηκε εκείνος. 

 

Ο Πύθωνας, το τρομερό τέρας που δημιουργήθηκε από τη λάσπη και γεννήθηκε από τη Γαία μετά τον κατακλυσμό, είναι ο δράκοντας του καπιταλισμού και του ιδιωτικού συμφέροντος που για χάρη του θυσιάζονται άνθρωποι, νέοι άνθρωποι, «παίδες αμφιθαλείς», όμορφοι και φωτεινοί σαν τον Απόλλωνα. Η ύλη, όμως, που εκπροσωπεί, η ύλη που λατρεύτηκε και που σταδιακά θεοποιήθηκε ήρθε ο καιρός να τιθασευτεί με τα χρυσά βέλη του Ήφαιστου από τους ίδιους τους νέους που κατασπάραξε. Ας τους βοηθήσουμε να γεμίσουν τη φαρέτρα τους με βέλη κατά του δράκοντα των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων.

 

Για το «Κάποτε θα 'ρθουν...» ή για την υπεράσπιση του παιδιού

Το τραγούδι του Παύλου Σιδηρόπουλου το ακούω από έφηβη. Τότε με γέμιζε με πείσμα να αντισταθώ σε όσους θα επεδίωκαν να παραβιάσουν την ελευθερία μου, με όπλιζε με δύναμη να προστατεύσω την ακεραιότητά μου. Μου έφερνε στο (νεανικό) μυαλό έναν απροσδιόριστο εχθρό, μια θολή εικόνα ανθρώπου που θα με πλησίαζε να με εξαπατήσει στην προσωπική μου ζωή ή τη θολή εικόνα μιας (κρατικής) εξουσίας που θα παραβίαζε με κάλπικα λόγια τα δικαιώματά μου.

Καθώς μεγάλωνα, το τραγούδι μού έδινε κι άλλα μηνύματα. Κυρίαρχο ήταν αυτό, το «Έχε το νου σου στο παιδί που κρύβεις μέσα σου...». Ευτυχώς για εμένα αυτό δεν ήταν κάτι δύσκολο, αφού τόσο η ιδιοσυγκρασία μου όσο η δουλειά μου – αργότερα και τα παιδιά μου – ευνοούσαν τη διατήρηση μιας κάποιας «παιδικότητας», δηλαδή μιας φλογίτσας αθωότητας και καλοσύνης και ξεγνοιασιάς που δε θα έσβηνε ποτέ η καταιγίδα των προβλημάτων, των υποχρεώσεων και των συμβιβασμών της ενήλικης ζωής. Εμείς οι δάσκαλοι έχουμε πάντα ένα παιδί μέσα μας κι η ψυχή μας δε γερνάει όσο γρήγορα γερνά η σάρκα μας!

 

Πάνε έξι μήνες όμως που ακούω το τραγούδι και κλαίω...

 

Όποτε το ακούω θλίβομαι βαθιά και συγκλονίζομαι. Και επίτηδες το ακούω ξανά και ξανά, για να συγκλονιστώ ακόμη περισσότερο και να θυμώσω και να αντιδράσω. Να αντιδράσει το δικό μου «εγώ» και να ενωθεί με κάποιο «εσύ» που θα νιώθει το ίδιο και να γίνουμε όλοι οι θυμωμένοι και αντιδραστικοί «εμείς».

 

Ποιος άλλος θλίβεται βαθιά για τα παιδιά; Ξεκάθαρα τώρα, ας πούμε την αλήθεια μεταξύ μας. Όχι την αλήθεια του Άγιου Βασίλη και του Ρούντολφ και των ξωτικών, όχι την αλήθεια του «Είμαστε επιτέλους όλοι μαζί στο σπίτι!» ή του «Γλύτωσες το πρωινό ξύπνημα, για να πας σχολείο!», αλλά την αλήθεια τη μία και μονοδιάστατη της κακοποίησης που έχουμε επιτρέψει να υφίστανται τα παιδιά μας σε αυτόν τον πανδημικό παροξυσμό και τα κούφια λόγια της προστασίας και της σωτηρίας τους!

 

[Τ’ ακούσατε; Πάλι είπαν ότι θ’ ανοίξουν τα σχολεία...]

 

Πού εξαφανίστηκαν οι αγώνες για τα δικαιώματα των παιδιών; Πότε θα τα υπερασπιστούμε;

 

Οι καιροί ήρθαν. Κι η μόνη ελπίδα βρίσκεται στο κάθε παιδί που θα σώσουμε. Αλλιώς ελπίδα δεν υπάρχει.

....................................................................................................................................

Στίχοι

 

Κάποτε θα `ρθουν να σου πουν

πως σε πιστεύουν, σ’ αγαπούν

και πώς σε θένε

 

Έχε το νου σου στο παιδί,

κλείσε την πόρτα με κλειδί

ψέματα λένε

 

Κάποτε θα `ρθουν γνωστικοί,

λογάδες και γραμματικοί

για να σε πείσουν

 

Έχε το νου σου στο παιδί

κλείσε την πόρτα με κλειδί,

θα σε πουλήσουν

 

Και όταν θα `ρθουν οι καιροί

που θα `χει σβήσει το κερί

στην καταιγίδα

 

Υπερασπίσου το παιδί

γιατί αν γλιτώσει το παιδί

υπάρχει ελπίδα

 

Αφιερωμένο σε όλες τις φατσούλες των παιδιών μου και των μαθητών μου που δε θέλω να βλέπω σκυθρωπές...

 

https://www.youtube.com/watch?v=ztJE8nnGP-c&fbclid=IwAR2Z-YHBTK7NCInt7pW6My7EUpNWD4W7MST4e4REEMkgk0Okymagjgjr1UY

Τηλεκπαίδευση και διά ζώσης διδασκαλία

Στο πλαίσιο του (τηλε)μαθήματος της νεοελληνικής γλώσσας και δουλεύοντας το κλασικό κομμάτι της θεωρίας για τους τρόπους ανάπτυξης των παραγράφων, ανέθεσα στους μαθητές μου (θέλοντας όπως πάντα να είμαι επίκαιρη, για να έχει λίγο περισσότερο νόημα αυτό που κάνουμε) να αναπτύξουν παράγραφο με σύγκριση-αντίθεση για τις διαφορές τηλεκπαίδευσης και διά ζώσης εκπαίδευσης. Τα παιδιά έγραψαν ασφαλώς αυτό που έπρεπε να γράψουν (περί μέσων διδασκαλίας και χρόνου και τόπου και απόστασης και μεθόδου και τα συναφή), εγώ όμως άρχισα να προβληματίζομαι και να συνειδητοποιώ ότι πέρα από τις προφανείς διαφορές... δεν υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές! Και αναρωτιέμαι, μήπως τελικά άδικα γκρινιάζουμε και μεμψιμοιρούμε για το «κακό» που ήρθε εξαπίνης να μας βρει; Μήπως η τηλεκπαίδευση στην ιδανική της μορφή μπορεί να υπηρετήσει αποτελεσματικά τους εκπαιδευτικούς στόχους;

 

Πριν πω οτιδήποτε άλλο, πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι δεν είμαι υπέρ της τηλεκπαίδευσης. Δεν είμαι όμως και κατά. Δεν είναι κάτι που επιλέξαμε άλλωστε, αλλά ένας μονόδρομος που κάποιοι από εμάς – πιο ευέλικτοι και πιο διορατικοί – άρχισαν να διαβαίνουν από τον Μάρτιο, ενώ κάποιοι άλλοι όταν ανακοινώθηκε η υποχρεωτικότητα. Εκνευρίζομαι που κάτι πρέπει να γίνει υποχρεωτικό, για να το υπηρετήσεις, αλλά ας μην επεκταθώ σε αυτό τώρα. Θα επανέλθω σε αυτό το σημείο στην πορεία.

 

Πάμε λοιπόν να ελέγξουμε αν υπάρχουν ή όχι ουσιώδεις διαφορές. Για να το κάνουμε οργανωμένα, θα χρησιμοποιήσουμε απαρίθμηση. Θα παραθέσουμε τους σκοπούς της εκπαίδευσης γενικά και θα εξετάσουμε αν αυτοί παύουν ή εξακολουθούν να εξυπηρετούνται μέσω της τηλεκπαίδευσης, όταν αυτή λειτουργεί σωστά:

 

1. Η εκπαίδευση παρέχει γνώσεις στους εκπαιδευόμενους.

Μα και η τηλεκπαίδευση παρέχει γνώσεις. Πρωτίστως αυτόν τον στόχο πραγματώνει. Αυτές οι γνώσεις μάλιστα μπορούν να αποκτηθούν και πιο βιωματικά και όχι μηχανιστικά, γιατί ο υπολογιστής δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει ο δάσκαλος πολύ εύκολα τα πολυμέσα (βίντεο, εικόνες, ήχους κλπ.). Αν και είχε τη δυνατότητα και στη φυσική τάξη να χρησιμοποιήσει τα συγκεκριμένα μέσα, σπανίως τα αξιοποιούσε, γιατί προτιμούσε την παραδοσιακή μέθοδο.

 

2. Η εκπαίδευση καλλιεργεί την κριτική σκέψη και τις πνευματικές και ψυχικές δυνάμεις του εκπαιδευόμενου (λογική, προσοχή, αντίληψη, παρατηρητικότητα, δημιουργικότητα, επιμονή, υπομονή κλπ.).

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το παιδί αποχαυνώνεται τόσες ώρες μπροστά σε μια οθόνη. Αν όμως δε μένει παθητικό, αλλά συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία, συμβαίνει το αντίθετο. Η οθόνη έχει τη μαγική ιδιότητα να προσελκύει την προσοχή, να αναπτύσσει την παρατηρητικότητα. Ο μαθητής, ειδικά ο πιο εσωστρεφής, προστατευμένος πίσω από την οθόνη στο ασφαλές περιβάλλον του σπιτιού του μπορεί να πάρει πιο εύκολα την απόφαση να εκφράσει την άποψή του, να απαντήσει σε μια άσκηση, να διαβάσει την εργασία του. Πολλά παιδιά μάς έδειξαν άλλο πρόσωπο τον Μάρτιο, «άνθισαν» ξαφνικά κι αυτό που κατάφεραν τότε τα συνοδεύει μέχρι σήμερα. Το παιδί που κοιμόταν από βαρεμάρα ή από έλλειψη ενδιαφέροντος στο θρανίο του σχολείου του ή που προκαλούσε την προσοχή των άλλων με όποιον τρόπο μπορούσε, στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση αλλάζει συμπεριφορά.

 

3. Η εκπαίδευση εξοικειώνει τον μαθητή με τις διαδικασίες της διά βίου μάθησης. Του μαθαίνει δηλαδή πώς να μαθαίνει.

Και πώς αλλιώς θα μάθει να αυτομορφώνεται, αν δεν εξοικειωθεί πρώτα καλά και σωστά με το μέσο, το σύγχρονο δηλαδή πολυεργαλείο της αυτομόρφωσης που είναι το διαδίκτυο; Και ποια διαδικασία τον φέρνει τώρα σε επαφή με αυτό το πολυεργαλείο, αν όχι η τηλεκπαίδευση;

 

4. Η εκπαίδευση μαθαίνει στον μαθητή πώς να αξιοποιεί γόνιμα τις νέες τεχνολογίες.

Πόσες βασικές λειτουργίες δε γνώριζαν τα παιδιά προ τηλεκπαίδευσης που από τα γεννοφάσκια τους είχαν ένα κινητό και ένα τάμπλετ στο χέρι, αλλά δε γνώριζαν παρά να παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια και να ανεβάζουν φωτογραφίες στο ίνσταγκραμ;

 

5. Η εκπαίδευση διδάσκει την πειθαρχία σε κανόνες και εντάσσει το παιδί σε ένα πλαίσιο υποχρεώσεων.

Οι ίδιοι κανόνες που ίσχυαν στη φυσική τάξη ισχύουν κι εδώ. Ο μαθητής θα πρέπει να μπαίνει στην ώρα του για μάθημα. Θα πρέπει να περιμένει τη σειρά του και να ζητάει τον λόγο, για να μιλήσει. Θα πρέπει να σέβεται τον εκπαιδευτικό και τους συμμαθητές του. Θα πρέπει να είναι συνεπής στις μαθητικές του υποχρεώσεις, να είναι διαβασμένος, να παραδίδει στην ώρα του τις εργασίες του κλπ. Παράλληλα, ο ίδιος αυτενεργεί. Κατεβάζει τα φυλλάδιά του, τα λύνει, τα ανεβάζει, για να τα παραδώσει.

 

6. Η εκπαίδευση ηθικοποιεί και κοινωνικοποιεί.

Αυτός ο στόχος είναι πιο δύσκολο να αποδειχτεί ότι εκπληρώνεται, ωστόσο έχει ξεκινήσει η τεκμηρίωσή του ακριβώς από πάνω. Περαιτέρω ας διερωτηθούμε: μπορεί το παιδί να ενστερνιστεί αξίες και έναν κώδικα σωστής και κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς σε ένα ηλεκτρονικό περιβάλλον μάθησης; Μπορεί ένας εκπαιδευτικός να ρυθμίσει τη συμπεριφορά του παιδιού, ώστε να μπορέσει να προσαρμοστεί στην ομάδα; Σίγουρα οι ευκαιρίες που θα δημιουργούσε η πραγματική κοινωνική συναναστροφή εδώ περιορίζονται. Παρ’ όλα αυτά δημιουργούνται νέες ευκαιρίες, ώστε ο εκπαιδευτικός να διδάξει σωστούς τρόπους συμπεριφοράς σε ένα ψηφιακό περιβάλλον. Κι αυτό δεν υπολείπεται σε σημασία, αν σκεφτούμε πόσο σημαντική είναι τα τελευταία χρόνια η «παράλληλη ζωή» και κοινωνικότητα που έχουμε οι περισσότεροι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για παράδειγμα. Καλώς ή κακώς.

 

7. Η εκπαίδευση θέτει στο επίκεντρο τον μαθητή και σέβεται τη διαφορετικότητα και την ατομικότητα.

Θεωρώ ότι οι ήδη υψηλές απαιτήσεις της διαφοροποιημένης και προσαρμοσμένης στα ενδιαφέροντα και τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε μαθητή διδασκαλίας δεν πολλαπλασιάζονται στην τηλεκπαίδευση, αλλά παραμένουν σταθερές. Ωστόσο, ο μαθητής με μαθησιακές δυσκολίες δύσκολα ευνοείται από τη συγκεκριμένη εφαρμογή της εκπαίδευσης. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την επιτηδειότητα και την εμπειρία του εκπαιδευτικού και από το άτομο που βρίσκεται διακριτικά δίπλα στο παιδί, για να το διευκολύνει στη διαδικασία. Γενικότερα, η τηλεκπαίδευση μπορεί καλύτερα στην ασύγχρονη εκδοχή της να υπηρετήσει τις ατομικές ανάγκες.

 

(Υπάρχουν σίγουρα κι άλλοι στόχοι, αλλά ας περιοριστούμε σε αυτούς τους βασικούς).

 

Κι αν όλα αυτά μας φαίνονται πολύ θεωρητικά, ενώ η πράξη και η καθημερινότητα τα διαψεύδουν, τι είναι προτιμότερο, να συνεχίσουμε να διαιωνίζουμε την έως τώρα σε μεγάλο ποσοστό αποτυχημένη προσπάθεια ή να επικεντρωθούμε σε εκείνες τις προϋποθέσεις που θα την καταστήσουν αποτελεσματική;

 

Σε όσα γράφω δεν υποβόσκουν άλλες σκοπιμότητες. Εκείνο που θέλω είναι να σταματήσει η γκρίνια και να κάνουμε όλοι ό,τι καλύτερο μπορούμε για το καλό των παιδιών. Γιατί μόνο τα παιδιά έχουν σημασία. Και η τηλεκπαίδευση είναι το μόνο όπλο που έχουμε αυτή τη στιγμή στα χέρια μας, για να μην αφήσουμε τα μυαλά τους να σκουριάσουν και τις ψυχούλες τους να μαραζώσουν.

 

Δε μας επιμόρφωσαν. Σωστό. Μας έριξαν κατευθείαν στα βαθιά και μας υποχρέωσαν να κολυμπήσουμε. Ε λοιπόν, ας κολυμπήσουμε. Ας αυτομορφωθούμε. Θα έπρεπε να γνωρίζουμε να αξιοποιούμε τα σύγχρονα μέσα δεκαετίες τώρα, έστι δεν είναι; Τι περιμέναμε; Δε μας έδωσαν εξοπλισμό. Σωστό. Ούτε στα παιδιά έδωσαν. Πόσες οικογένειες με δυο και τρία παιδιά δεν προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με ένα κινητό; Μας άλλαξαν το πρόγραμμα, τις ώρες διδασκαλίας. Και; Καταστρέφουμε τα μάτια μας και την υγεία μας... Φθείρουμε τις συσκευές μας... Οι μαθητές μας μας εξαπατούν στα τεστ, δεν μπορούμε να τους αξιολογήσουμε σωστά... Γκρίνια, γκρίνια, γκρίνια!

 

Όλοι ανοιχτά σχολεία θέλουμε. Όλοι θέλουμε τις παλιές καλές μέρες. Όμως τώρα τι κάνουμε; - Αγωνιζόμαστε με τα μέσα που έχουμε! Και ειλικρινά έχουμε ένα σούπερ όπλο στα χέρια μας.

 

Μεγάλο μερίδιο ευθύνης νιώθω ότι βαραίνει και τους γονείς. Εκείνοι θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να ξεχάσουν το σχολείο ως χώρο φύλαξης. Ποτέ εξάλλου δεν είχε αυτό τον ρόλο. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να κάνει όλα τ’ άλλα, φύλαξη όμως δεν μπορεί να προσφέρει. Πέρα απ’ αυτό ο ρόλος των γονέων δεν είναι η... συνεκπαίδευση. Δεν έχουν τον ρόλο να κάθονται δίπλα στο παιδί, για να το καθοδηγούν στο μάθημα. Ο ρόλος τους είναι να διδάσκουν στο παιδί ότι είναι σημαντικό να είναι συνεπές στο μάθημα και στις υποχρεώσεις του. Επίσης, να το βοηθούν, όταν αντιμετωπίζει τεχνικά προβλήματα. Βέβαια, στα νήπια και στα παιδιά με δυσκολίες ο ρόλος τους είναι περισσότερο σύνθετος και οι ισορροπίες που πρέπει να κρατήσουν λεπτές. Αλλά όλοι οι γονείς θα πρέπει να συνεργάζονται με κάποιον τρόπο με τους εκπαιδευτικούς, ώστε να μπορούν από κοινού να προλαβαίνουν περιπτώσεις παιδιών που λόγω αβεβαιότητας ή ελαστικότερων συνθηκών χάνουν την όρεξη και εγκαταλείπουν. Αυτό συμβαίνει κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες.

 

Άρα η τηλεκπαίδευση ως τηλεκπαίδευση δεν είναι κατακριτέα ούτε υποδεέστερη. Στην ανάπτυξη στοχεύει την ατομική και κατ’ επέκταση τη συλλογική. Η επιτυχία της βέβαια εξαρτάται από τους φορείς της. Όπως άλλωστε συνέβαινε και με τη συμβατική εκπαίδευση. Η οποία – γιατί να το κρύψουμε – δεν ήταν πάντοτε επιτυχής. Η τηλεκπαίδευση όμως είναι τόσο «διαφανής» που στην περίπτωση που αποτύχει θα είναι εύκολο να προσδιοριστούν οι αιτίες της αποτυχίας. Μήπως αυτό κατά βάθος μας φοβίζει;

 

Καλωσόρισμα

Αγαπητοί ταξιδιώτες,

 

Σας καλωσορίζουμε στον νέο, υπερσύγχρονο σταθμό εκκίνησης του Χρονοπλοίου μας. Στα δεξιά σας βρίσκεται το κέντρο ελέγχου και αριστερά σας το αρχηγείο. Εμπιστευτείτε στα χέρια μας την ασφάλεια του ταξιδιού σας. Το Χρονοπλοίο που θα σας μεταφέρει σε άλλες κοινωνίες «υπηκόων» του παρελθόντος είναι τελευταίας τεχνολογίας. Παρακαλούμε να είστε καλόπιστοι. Η χρήση μάσκας είναι προαιρετική στο ταξίδι σας. Είναι όμως απαραίτητο να κάθεστε σε απόσταση ενάμιση μέτρου ο ένας από τον άλλον. Απαγορεύονται οι άσκοπες μετακινήσεις εντός της Χρονοπλοίου και η κυκλοφορία μετά τα μεσάνυχτα. Όποιος παραβιάζει τους κανόνες θα τιμωρείται. Για την προστασία όλων διατηρούμε το δικαίωμα να προβούμε στη χρήση χημικών. Το ταξίδι σας θα βιντεοσκοπείται και θα μεταδίδεται ζωντανά σε όσους λόγω ανωτέρας βίας δεν κατόρθωσαν να παρευρεθούν. Επισημαίνουμε ότι πρέπει να είστε ιδιαίτερα υπεύθυνοι απέναντι στους ευπαθείς συνταξιδιώτες σας. Σας ενημερώνουμε ότι οι απαιτούμενοι έλεγχοι έχουν ήδη διενεργηθεί και μετά το σκανάρισμα των επισκευών σας έχει παρακρατηθεί η λογική. Να θυμάστε ότι η λογική δεν έχει θέση εκεί όπου κυριαρχεί ο φόβος. Γι’ αυτό δε θα σας επιστραφεί προτού επιστρέψετε στην κανονικότητα. 

Ευχόμαστε σε όλους μια όμορφη «πτήση»... ΠΡΟΣΔΕΘΕΙΤΕ!

Ο ασθενής 0 του κορονοϊού

Μεγάλη μέρα για τη χώρα μας σήμερα. Ιστορική. Βρέθηκε ο ασθενής 0 του κορονοϊού. Και τον έβαλαν σε κατ’ οίκον περιορισμό. Μέχρι νεωτέρας. Μέχρι να μπορέσουμε να ξεπορτίσουμε πάλι όλοι έξω με ασφάλεια.

Με ανησυχεί αυτό το «μέχρι νεωτέρας». Όχι επειδή δεν ξέρω αν και πότε θα το νικήσουμε αυτό το αόρατο τέρας... Ανησυχώ μήπως σήμερα έγινε η αρχή για κάτι μονιμότερο.

Ο ασθενής 0 του κοροναϊού, η δημοκρατία. Σε καραντίνα. Υπεύθυνη για την εξάπλωση του ιού. Υπεύθυνη για τα ταξίδια στις πέντε ηπείρους, για την επικοινωνία μεταξύ των λαών, τον κοσμοπολιτισμό που εξασφάλιζε κάποτε. Υπεύθυνη για το δικαίωμα που έδινε στους ανθρώπους να συγχρωτίζονται, να αγκαλιάζονται, να φιλιούνται. Υπεύθυνη για τη δυνατότητα που έδινε στην επιστήμη να αναπτύσσεται και στον άνθρωπο να εκμεταλλεύεται το περιβάλλον.

Δεν ξέρω αν όλο αυτό ξεκίνησε από μια χαμούρα νυχτερίδα ή αν είναι ένα κατασκευασμένο όπλο για την εξόντωση μεγάλου μέρους πληθυσμού και την ανακατανομή του πλούτου. Προσωπικά αδιαφορώ γι’ αυτά τα σενάρια τώρα...

Σε τι περιπέτειες μπήκες πάλι, ανθρωπότητα; Τόσες μέρες δε φοβόμουν τον ιό, αλλά τις επιπτώσεις του. Στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην ανθρωπιά. Στην ανθρωπιά που δε θέλει ανθρώπους να τριγυρνούν με διαστημικές στολές και κεφάλια μέσα σε γυάλες, αλλά θέλει ανθρώπους που αναπνέουν οξυγόνο, που αγγίζουν και αγγίζονται. Που δεν τους ενώνουν οπτικές ίνες και τους χωρίζουν οθόνες. Που δε θεωρούν μεγαλύτερους εχθρούς τους τα παιδιά και εγκαταλείπουν στη μοναξιά και την ανημποριά τους τους παππούδες.

Άλλο φοβάμαι τώρα. Εμείς πόλεμο δε ζήσαμε. Ούτε δικτατορία. Και τώρα ζούμε μαζί και πόλεμο και δικτατορία.

Απόψε θυσιάσαμε την ελευθερία μας για την ασφάλειά μας. Απόψε, απείθαρχοι σαν Έλληνες, ωχαδελφιστές σαν Έλληνες, ατομικιστές σαν Έλληνες, ασυνείδητοι σαν Έλληνες αναγκάσαμε άλλους να μας προστατεύσουν. Γιατί δεν μπορούμε να αυτοπεριχαρακωθούμε!

Αυτό που με φοβίζει είναι η ΕΠΙΒΟΛΗ που μεθοδεύεται τόσες μέρες και βρίσκει πρόσφορο έδαφος να προσγειωθεί σε κεφάλια ανεγκέφαλων που ξεχύνονται στις παραλίες λες κι είναι Δεκαπενταύγουστος. Όχι πως δεν το ξέραμε ότι θα γινόταν έτσι. Αχ, ας περίσσευε ο πατερναλισμός σε μια κοινωνία αλληλέγγυων και υπεύθυνων πολιτών!

Λοιπόν, ουδέν μονιμότερον του προσωρινού. Τα μέτρα, όταν λαμβάνονται, δύσκολα αποσύρονται. Σε κάθε Ebola ή Corona Virus αυτό θα ζούμε.

Συγνώμη για το σεντόνι. Δεν ήξερα ότι είχα τόσα μέσα μου. Καλύτερα ας γέμιζα το facebook με μουσική και ζωγραφική. Είναι μια διέξοδος κι αυτή.

* πατερναλισμός=ο περιορισμός των ελευθεριών των πολιτών υπό το πρόσχημα της προστασίας

Λαός "δημολάκων"

Κυλούσε αργά αργά και βασανιστικά ο καιρός της κρίσης, της λιτότητας, της στέρησης του αέρα και του «χαμόγελου από τα χείλη» και μου έκανε εντύπωση που ο πηγαία απείθαρχος Έλληνας έμενε όλο αυτό το διάστημα με σκυμμένο κυρίως το κεφάλι να περιμένει «τους βαρβάρους σαν έλθουν να νομοθετήσουν». Ώσπου ήρθε – όχι βέβαια πάλι η τριανδρία των βαρβάρων, αλλά – το βράδυ της 25^ης Ιανουαρίου, για να καταλάβουμε όλοι ότι είχαμε βρει τρόπο να σηκωθούμε και να ξεσηκώσουμε.

 

Τον ψήφισαν τον Αλέξη. Άλλοι με σιγουριά, άλλοι με δυσπιστία και δισταγμό, άλλοι με αγανάκτηση, άλλοι με φόβο και πάθος, άλλοι με ελπίδα. Τι κι αν η ομιλία του στα Προπύλαια το ίδιο βράδυ μάς πήγε πίσω σε παλιές – αλλά καθόλου ξεχασμένες – εποχές εξόφθαλμου λαϊκισμού, δημαγωγίας και καταλυτικής πόρωσης στη χώρα. Τι κι αν συνειρμικά μάς θύμισε τον ταλαντούχο Dr. Zivago και μας έκανε για μια στιγμή να γυρίσουμε και να πούμε στα νήπια παιδιά μας «συγγνώμη, αλλά δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς..., «συγγνώμη, ξέρω, γιατί κι εγώ πλήρωσα τα λάθη της μαμάς και του μπαμπά μου».  Τι κι αν πέρασαν από το μυαλό μας όλα αυτά άθελά μας, δε νομίζω ότι υπήρξε άνθρωπος πατριώτης που, βλέποντας ξαφνικά τι είχε συμβεί, να μην αναθάρρησε. Και εν μία νυκτί άλλαξαν όλα. 

Με συζήτηση και ψύχραιμη σκέψη καταλάβαμε ότι δε θα ζούσαμε πάλι το ’81 - «μου ξανάρχονται ένα ένα χρόνια δοξασμένα». Ότι δε θα γινόμασταν πάλι ένα «Κηφηνείον, Η Ωραία Ελλάς», όπως το εννοούσε ο Καργάκος. Δε μας παίρνει πια – και ευτυχώς – να γίνουμε έτσι. Άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ΠΑΣΟΚ. Αφού, λοιπόν, το καταλάβαμε αυτό, κάτσαμε στις σέζλονγκ μας να το απολαύσουμε το αεράκι της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αντίστασης που φύσηξε αμέσως. 

Σίγουρα κάτσαμε όλοι; Ή μήπως αυτός ο λαός, για τον οποίο για μια στιγμή νοιώσαμε περηφάνια, άρχισε πάλι να «τρώγεται», αποδεικνύοντας περίτρανα ότι ναι, είναι λαός «δημολάκων»;... 

... Είναι ολοφάνερο. Ανήκεις σε ένα λαό «δημολάκων». Η περιπέτειά σου μπορεί να γίνει παραβολή. Η παραβολή «του πηγαδιού». Άφησέ με να στη διηγηθώ:

Είσαι επί πολύ καιρό σ’ ένα πηγάδι, βαθύ, υγρό και θεοσκότεινο μαζί και μ’ άλλους. Πέσατε, σας ρίξανε, δεν έχει σημασία. Κι είναι ανάμεσά σας κάποιοι που τους άφησες ν’ αποφασίζουν και να φροντίσουν πώς θα βγείτε απάνω. Αλλά οι αρχηγοί σου δεν κάνουν και μεγάλα πράγματα να βγείτε από κει μέσα. Πάνε μόνο και παζαρεύουνε την επιβίωσή σου για λίγο ακόμη, τα συμφωνούν με τα κεφάλια που προβάλλουν κάθε τόσο στο ξέφωτο του πηγαδιού. Από αυτό το ξέφωτο, το δαχτυλίδι του πηγαδιού, βλέπεις κομματάκι ουρανό. Σου λένε «όπου να ’ναι βγαίνουμε», πλάθουν ιστορίες επιτυχίας του σχεδίου, αλλά εσύ βλέπεις μόνο ψίχουλα να πέφτουν. Για κάθε ψίχουλο που σου πετούν για να επιβιώσεις σου κόβουν κι από ένα δάχτυλο. Κι εσύ κάποια στιγμή βαριέσαι τούτα τα εγκλήματα, ξεμένεις κι από δάχτυλα, σου μένει μόνο η ελπίδα να κάνεις κάτι να βγεις αλλιώς απ’ το πηγάδι. Κι εκλέγεις άλλους αρμόδιους μπας και ζήσεις τ’ όνειρο. Μπράβο σου που σήκωσες κεφάλι!

Πάνε λοιπόν οι νέοι αρμόδιοι να κάνουν τα παζάρια. Τα κάνουν όπως σου είπανε κι όπως άλλωστε το θέλησες. Μα εσύ, αντρειωμένος τόσο καιρό στη φενάκη και το φόβο, συνηθισμένος να ζεις με ψίχουλα και μες στις ακαθαρσίες σου, κάνεις πίσω! Τίποτε δε σ’ αρέσει, με τίποτε δεν είσαι ικανοποιημένος. Διχάζεσαι, ταράζεσαι και τάσσεσαι πάλι δίπλα σε εκείνους που καιροφυλαχτούν, που περιμένουν το στραβοπάτημα να πουν «τα ’λεγα εγώ» και να χριστούν σωτήρες.

Μα δεν το βλέπεις; Ένα σου βήμα πίσω τώρα θα σημάνει τον ολικό σου ακρωτηριασμό. Αν όμως συνεχίσεις μπρος και στηρίξεις την αλλαγή και την απόφαση που πήρες λίγο πριν μπορεί και να κερδίσεις. Στη μια περίπτωση τα χάνεις όλα, στη δεύτερη έχεις μισές πιθανότητες να μείνεις για πάντα στο πηγάδι, αλλά και μισές να αναδυθείς.  

Εμάς τους Έλληνες «ζάφτι» δε μας έκαναν και δε θα μας κάνουνε ποτέ. Αργά ή γρήγορα βρίσκουμε τρόπο  κι ανασταινόμαστε και «ξανά προς τη δόξα τραβάμε». «Με τα τέσσερα», μάλιστα, που λένε. Κινάμε έτσι μπροστά με ατίθασο κεφάλι «τσινιάρικης φοράδας», αλλά... με σώμα ποντικού και με ουρά φιδιού. Σαν κι εκείνα τα μυθικά τέρατα των προγόνων μας. Όπως το είπα απέξω απέξω και πριν, είμαστε ένας ηλίθιος λαός καταχανάδων.

(καταχανάς = βρικόλακας, εδώ: δημόλακας)

Ιδιοτροπίαι τέκνων παιδεύουσι γονέας

Συχνά, εμείς οι γονείς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις μέσα στο σπίτι και με αρνητικές συμπεριφορές των παιδιών μας τις οποίες νομίζουμε ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε. Οι επιπλήξεις και η επιβολή ποινών σπάνια λειτουργούν. Οι υστερικές φωνές βλάπτουν την ψυχολογία των μικρών μας τυράννων. Τι κάνουμε λοιπόν; Ρίχνουμε όλο το φταίξιμο πάνω μας, πιστεύοντας ότι είμαστε κακοί γονείς και αφήνουμε αυτές τις καταστάσεις να διαιωνίζονται; Ή τρέχουμε στους ψυχολόγους, ζητώντας απεγνωσμένα βοήθεια από τους ειδικούς για – κατά τ’ άλλα – όχι και τόσο αφύσικες αντιδράσεις των παιδιών μας; Προσωπικά, έχοντας δοκιμάσει τα πάντα, για να αντιμετωπίσω τις ιδιοτροπίες της μικρής μου – και εννοώ τη συχνή γκρίνια και το κλάμα της –, αλλά και αναγνωρίζοντας τη μεγάλη μορφωτική αξία και τον ηθοπλαστικό χαρακτήρα του παραμυθιού, σκαρφίστηκα και της λέω την ιστορία που θα παραθέσω πιο κάτω. Σκέφτηκα να τη μοιραστώ, μια και η κακή συνήθεια να κλαίει η κόρη μου σπαραχτικά, όποτε κάτι δεν της πηγαίνει καλά, έχει ως διά μαγείας περιοριστεί και στο σπίτι είμαστε σχετικά πιο ήρεμοι τώρα. Κι αν πάλι επιστρέψει η ένταση, της θυμίζω το Γιαννάκη:

 

Ήταν μια φορά κι έναν καιρό ένα μικρό αγοράκι, που το έλεγαν Γιαννάκη. Ήταν τριών μόλις χρόνων, είχε μπουκλάκια στα μαλλιά που κάλυπταν τα δυο του αφτιά, μεγάλα μάτια και του άρεσαν πολύ οι πλαστελίνες. Έφτιαχνε μ’αυτές όλων των ειδών τα σχήματα, τετράγωνα, τρίγωνα και ρόμβους. Ήταν πολύ ζωηρό παιδάκι και αγαπούσε τη μαμά και τον μπαμπά, αλλά πολλές φορές μέσα στη μέρα έβαζε άδικα τα κλάματα και γκρίνιαζε χωρίς κάποιον πραγματικά σπουδαίο λόγο. 

Ήθελε, βλέπετε, να γίνεται πάντοτε το δικό του.  Όταν πήγαινε με τους γονείς του στο σούπερ μάρκετ για τα ψώνια της εβδομάδας, κλαψούριζε, γιατί ήθελε να του παίρνουν συνέχεια τις σοκολάτες που γυάλιζαν στα ράφια κι όταν ερχόταν η ώρα που έπρεπε να ξαπλώσει στο ζεστό κρεβάτι του και να κοιμηθεί, γκρίνιαζε, γιατί ήθελε να μείνει ακόμη λίγο ξύπνιος και να παίξει κι άλλο. Την ώρα του φαγητού αρνιόταν πεισματικά να φάει λαχανικά και όσπρια και, όταν τον πίεζαν έστω να τα δοκιμάσει, πλημμύριζαν καυτά δάκρυα τα μάτια του και χύνονταν στα μάγουλά του. Στην παιδική χαρά έκλαιγε δυνατά, άμα δεν είχε άδεια κούνια να κάτσει και κάθε φορά που πήγαινε στο σπίτι του Αποστόλη, που ήταν λίγο μεγαλύτερος και δεν ήθελε να μοιραστεί με κανέναν τα παιχνίδια του, άρχιζε πάλι τα κλάματα και έτρεχε στη μαμά του, αποζητώντας τη συμπόνια της.

Η μαμά του δεν ήξερε πια τι να κάνει! Τον λάτρευε το Γιαννάκη της και λυπόταν που τον έβλεπε σε αυτή την κατάσταση. Όμως είχε τώρα αγανακτήσει. Έτσι, αποφάσισε να σταματήσει να τον καλοπιάνει και να του κάνει τα χατίρια, στην προσπάθειά της να τον καθησυχάσει, όποτε εκείνος ξεσπούσε σε λυγμούς. Δεν άντεχε άλλο αυτή την απαράδεκτη και ανυπόφορη συμπεριφορά. Κι όταν μια μέρα το αγοράκι της άρχισε το γοερό κλάμα, γιατί δεν έβρισκε τον κόκκινο μαρκαδόρο του, η μητέρα του, αντί να αφήσει αμέσως τις δουλειές της και να ψάξει να τον βρει, για να του τον δώσει, όπως έκανε συνήθως, προσποιήθηκε ότι δεν άκουγε και συνέχισε αδιάφορη το πλύσιμο των πιάτων στο νεροχύτη.

Ο Γιαννάκης συνέχισε το κλάμα απαρηγόρητος, μέχρι που η μαμά του του είπε με έναν πολύ άγνωρο και παγωμένο τόνο στη φωνή της: «Αρκετά, Γιαννάκη!».

Εκείνος παραξενεύτηκε και σταμάτησε το κλάμα. Δεν είχε ξαναδεί τη μαμά του να αντιδρά έτσι... Κατσούφιασε και κατέβασε το απορημένο βλέμμα του στο πάτωμα και – να σου! – ξαφνικά εκεί είδε τον πεσμένο μαρκαδόρο και τον σήκωσε με χαρά και καμάρι! Ούτε που θυμόταν πια για ποιο λόγο έκλαιγε μόλις πριν από λίγο.

Το σκηνικό επαναλήφθηκε πολλές φορές. Ο Γιαννάκης τσίριζε για το έναν ή τον άλλον λόγο, όταν δεν μπορούσε να καταφέρει κάτι, άμα θύμωνε με κάτι άλλο ή όποτε δεν τον πρόσεχαν αρκετά, αλλά η μητέρα του έδειχνε να μην ταράζεται. Άλλοτε έφευγε από το δωμάτιο και τον άφηνε μόνο του εκεί να γκρινιάζει, άλλοτε έμενε απορροφημένη στην ανάγνωση μιας συνταγής που είχε βρει στο διαδίκτυο και άλλοτε συνέχιζε ανενόχλητη τις αγορές της στα καταστήματα.  

Αλλά δεν ήταν μόνο η συμπεριφορά της μητέρας του απέναντί του που είχε αλλάξει. Σιγά σιγά κανένας από τους φίλους του στην παιδική χαρά δεν ήθελε να παίξει μαζί του και όλοι τον είχαν κάνει πέρα. Κι ο Αποστόλης, όποτε ο Γιαννάκης πήγαινε στο σπίτι του, κλεινόταν στο δωμάτιό του και δεν του άνοιγε την πόρτα!

Ο Γιαννάκης τα είδε και τα σκέφτηκε όλα αυτά. Δεν ήθελε να τον αγνοούν οι γονείς του ούτε να τον  απορρίπτουν οι φίλοι του. Είχε μείνει μόνος του, αυτός και η γκρίνια του! Ένοιωθε ότι κανείς δεν τον αγαπούσε. Ότι κανείς δεν τον ήθελε. Και αποφάσισε να αλλάξει!

Ήταν η μεγαλύτερη απόφαση της μέχρι τότε ζωής του. Άλλαξε εκείνος και άλλαξαν όλα. Σταμάτησε το κλάμα και την γκρίνια και τώρα τού αγόραζαν σχεδόν ό,τι ήθελε. Τις περισσότερες φορές τού παραχωρούσαν την κούνια τους τα παιδιά, όταν τον έβλεπαν να έρχεται, και πάντα τον άφηναν να παίζει μαζί τους. Μέχρι κι ο Αποστόλης άρχισε να μοιράζεται μαζί του όλα του τα παιχνίδια και να του χαρίζει μάλιστα και ζωγραφιές που είχε φτιάξει ειδικά για εκείνον. 

Ο Γιαννάκης ήταν ευτυχισμένος ξανά. Είχε την αγάπη, την προσοχή και την αποδοχή όλων! Η κάθε του μέρα τώρα ήταν πιο φωτεινή, γεμάτη παιχνίδι και ξεγνοιασιά.

Η γκρίνια, λοιπόν, μας κάνει αποκρουστικούς, αφού τούς διώχνει όλους μακριά μας. Το κλάμα δε μας βοηθά να κερδίσουμε αυτό που θέλουμε. Η ιδιότροπη συμπεριφορά δεν είναι καθόλου καλή σύμβουλος. Με σωστή συμπεριφορά, όμως, και ευγενικούς τρόπους όλα τα καταφέρνουμε.