Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2013

Το παρεξηγημένο ρεμπέτικο

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το τόσο παραγνωρισμένο ρεμπέτικο τραγούδι, που πρωτοεμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στα παράλια της Μικράς Ασίας και άκμασε τους χρόνους 1930-1955 στα λιμάνια των ελληνικών πόλεων, όπου ενδημούσε η εργατική τάξη, με τη συμβολή της μουσικής κουλτούρας των ξεριζωμένων προσφύγων, εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να τέρπει και να αποκτά θιασώτες εκ των οποίων πολλοί είναι στην ηλικία νέοι.

Παρόλο που η αισθητική του αξία έχει συχνά αμφισβητηθεί, κυρίως γιατί αντλεί ένα μέρος της θεματικής του από τον τρόπο ζωής των παρανόμων της εποχής που το δημιούργησε, στους κύκλους των οποίων μάλιστα τύχαινε να ανήκουν και πολλοί από τους επώνυμους δημιουργούς, από φιλολογική και ιστορική άποψη είναι ένα σπουδαίο αντικείμενο μελέτης. Κι αυτό όχι μόνο γιατί αποτελεί τη φυσική εξέλιξη και συνέχεια του ανεκτίμητου σε πολιτισμική αξία δημοτικού τραγουδιού, αλλά κυρίως διότι εκφράζει τις λαϊκές λαχτάρες, τη συλλογική λαϊκή ψυχή της περιόδου του Μεσοπολέμου και του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και συνιστά ένα ανόθευτο λαϊκό δημιούργημα.

Με δυο λόγια, το ρεμπέτικο τραγούδι είναι η φωνή του λαού που επαναστατεί, που αρνείται, που καταγγέλλει. Ρεμπέτης, άλλωστε, είναι ο ρέμπελος, όχι ο νωθρός και ακαμάτης που έφτασε να σημαίνει ο όρος, αλλά ο επαναστάτης. Η οικονομική κρίση, η εξαθλίωση, η φτώχεια, η κοινωνική αδικία, ο αγώνας για αποτίναξη του φασισμού, όλα εν γένει τα κοινωνικά φαινόμενα που αποτυπώνονται στους ρεμπέτικους στίχους ξαναζωντανεύουν σήμερα. Πώς, λοιπόν, να μη θεωρήσουμε το ρεμπέτικο τραγούδι πιο επίκαιρο τώρα από ποτέ;

Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013

Αναγγελία θανάτου αγαπημένου προσώπου

Τι φυσικότερο απ’ αυτό
ν’ ακούν τ’ αφτιά κι ο λογισμός
μα η ταραχή το μόνο απτό
και τ’ όχι αντιπερισπασμός.

Κι αίφνης σκοτάδι ζοφερό
και πάλι φύσης χαλασμός
με αστραπόβροντα σωρό
μες στην αλήθεια ρίχνουν φως.

Στην τρικυμία την φρικτή
αναθυμιέται ο ναυαγός
την θάλασσα τη γαληνή
σαν σ’ ύπνο νεοφερμένος γιος.

Η ευτυχία τον θνητό
ναρκώνει μ’ έξαλλο χορό.
Μ’ αχλύ σκεπάζει τον σκοπό
Ατρόπου μοίρας φθονερό.

Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013

Αντίο

Στο τουράκι του κήπου της Εδέμ που σημάδεψες να κάτσεις 
μέθα απο την ομορφιά και το καλό κρασί 
πείραζε τις Αγίες και κάνε καλαμπούρι. 
Μα μην ξεχνάς, πατέρα λατρεμένε, 
τους σπόρους που φυτρώσανε απ' τα χέρια σου, 
γι' αυτούς που τώρα βλέπεις πένθιμους και λυπημένους 
να τραγουδάς μια συμβουλή και να τους ενθαρρύνεις. 
Γιατί από σένα πήρανε ζωή και μάθανε 
να μην τηνε φοβούνται και να την προκαλούν. 
Αλλ' απόστασες κι έφυγες νωρίς 
προτού προκάνουν ωραίοι όπως εσύ καλά καλά να γίνουν.