Επιτάφιος

Πόσο δύσκολο είναι να τιμήσει κανείς με έργα όσους χάθηκαν και χάνονται έτσι άτιμα!
Ό,τι κι αν πω για εκείνους ίσως φανεί κατώτερο απ' ό,τι είναι αληθινά σ' αυτούς που γνωρίζουν.
Κι όσοι δε γνωρίζουν θα νομίσουν ότι υπερβάλλω.
Διότι ήταν όλοι τους ψυχές ευγενικές πριν μολυνθούν απ' την αρρώστια κι αρχίσουν να σαπίζουν.
Αντιστάσεις δεν είχαν και τη ρώμη να πάνε ενάντια στο ρεύμα.
Τώρα σκουριάζουν τα μυαλά κι οι αρετές γίνονται επαιτεία.
Ήταν τα παιδιά που άρχιζαν κάτι και πάντοτε τ' άφηναν στη μέση.
Κι οι μανάδες τους έτρεχαν με τις ποδιές να το αποτελειώσουν και να τους δώσουν άλλο.
Από μικρά.
Είναι τα παιδιά που βαριούνται γρήγορα τον κόσμο μας.
Κι όμως, θέλουν να τον ρουφήξουν όλον.
Να τον βάλουν σ' ένα ποτήρι και να τον πιουν μονορούφι.
Αλλά με μια αναπνοή δεν πίνεται ο κόσμος.
Αλλά σταλιά - σταλιά.
Αλλιώς δεν έχει νόημα, αξία, ενδιαφέρον.
Γεμίζεις πλήξη και ψάχνεις κάτι διαρκέστερο.
Ανεξίτηλο στο χρόνο και στο χώρο.
Έπαιξαν μια φορά με το διάολο.
Και εθίστηκαν έκτοτε να παίζουν αδιάλειπτα.
Και πώς να τον νικήσουν;
Άλλοι χάθηκαν με μιας.
Μα άλλοι μαρτυρούν.
Λειώνουν οι σάρκες και κολλούν στα κόκαλά τους.
Κι ο εωσφόρος στο μυαλό τους παίζει χίλια δυο παιχνίδια.
Κάθε μέρα, κάθε ώρα.
Ανασασμό δε βρίσκουν.
Φυτοζωούν.
Κι ο κόσμος ο άλλος γίνεται τυφλός.
Κλείνει τα μάτια μ' αηδία και αποστροφή.
Και τους πετάει ένα κέρμα.
Είναι δύσκολα τα έργα.
Συμφέρει η αποχαύνωση και η νιρβάνα των μαζών.
Και γίνονται οι ψυχές εμπόριο και χρήμα.
Τόσοι πολλοί αλλά στην ουσία ένας.
Πληθαίνουν αλλά μένουν ίδιοι.
Ένα πρόσωπο με ένα χαρακτήρα.
Συμπεριφορά πανομοιότυπη.
Προσωπικότητες αλλοιωμένες.
Γιατί από ανοησία πήγαν σ' εκείνα τα μέρη τα μολυσμένα.
Κι ύστερα τίποτα.
Όταν διαπιστώνουν το φιάσκο είναι αργά.
Έχουν ήδη βγει στο περιθώριο.
Είναι οι "άλλοι", οι παρίες, τα μιάσματα.
Μαθαίνουν να χειρίζονται και να 'ναι μαζί και υποχείρια.
Πριν παλικάρια, τώρα με λυγισμένα γόνατα.
Τώρα σκουλήκια που λειώνουν κάτω από βαριά πέλματα.

Καθρέφτες

Όλοι εσείς οι Άνθρωποι γύρω μου είστε καθρέφτες που μέσα τους βλέπω τον εαυτό μου. Γι’ αυτό ποτέ δεν αποφεύγω τη συναναστροφή με εσάς είτε είστε φίλοι μου είτε εχθροί μου ή απλά με αντιμετωπίζετε με απάθεια και αδιαφορία. Σε όποια κατηγορία ανθρώπων κι αν ανήκετε στη ζωή μου, έχετε κάτι ουσιαστικό να μου προσφέρετε.

Αν είστε Φίλοι μου, θα μου διδάξετε την τρυφερότητα και την αγάπη, την εμπιστοσύνη και την αποδοχή. Θα διώξετε από μέσα μου τις αγωνίες, θα σκορπίσετε τη μοναξιά, θα δώσετε απάντηση στους προβληματισμούς μου. Αν σας επιλέξω για Φίλους μου, θα επιβεβαιώσετε το σημείο της προσωπικής εξέλιξης στο οποίο έχω κατορθώσει να φτάσω. Γι’ αυτό θα είμαι πολύ προσεκτική στην επιλογή σας.

Αν είστε Εχθροί μου, θα μου διδάξετε την επαγρύπνηση και την εγρήγορση. Κάθε χτύπημά σας θα είναι για μένα και μια καινούρια εμπειρία. Στην προσπάθειά μου να σας αποκρούσω θα αναπτύξω χρήσιμες στρατηγικές άμυνας. Χάρη σ’ εσάς θα εντοπίσω τις ελλείψεις μου και θα υπερνικήσω τις αδυναμίες μου. Εξαιτίας σας θα ανακαλύψω το δυναμικό μου και θα χαλυβδώσω τη θέληση και την επιμονή μου να το ενεργοποιήσω.

Αν είστε Αδιάφοροι, θα μου μάθετε να στηρίζομαι στις δικές μου δυνάμεις. Άθελά σας θα με εξοικειώσετε με το φόβο της απόρριψης που απομυζά από τη γέννησή μου την ελευθερία μου. Δε θα προσπαθήσω να αλλάξω την άποψη που έχετε για μένα. Αυτό θα ήταν χάσιμο χρόνου και φθορά ψυχική. Αντί να αγωνιστώ μάταια να πείσω εσάς, θα προτιμήσω να στραφώ σε εκείνους που μ’ αγαπούν και θα εκτιμήσω τώρα περισσότερο την αφοσίωσή τους.

Πάντως η επαφή με όλους εσάς μαζί και καθένα από εσάς ξεχωριστά θα με κάνει να δω τον εαυτό μου κάτω από ένα νέο πρίσμα.

Μην προσπαθήσετε να μου επιβληθείτε. Μην προσπαθήσετε να με κρίνετε. Δε θα υποδουλωθώ στην εύνοιά σας, δε θα πληγωθώ από τον αρνητισμό σας. Έχω αναγνωρίσει μέσα μου τις επιρροές σας κι έχω γίνει ο εαυτός μου. Είμαι εγώ ο μόνος ειλικρινής και αντικειμενικός κριτής του εαυτού μου.

Γι’ αυτό, τελειώνοντας, Φίλοι, Εχθροί, Αδιάφοροι, Άνθρωποι με ευμενείς ή δυσμενείς κρίσεις, επειδή όλους σάς σέβομαι, σας ρωτώ: «Πότε θα καταλάβετε επιτέλους όλοι εσείς οι «ειδικοί» ότι η αξία η δική μου δεν εξαρτάται από τη γνώμη σας; Ειδικά όταν εσείς κι η γνώμη σας κατά τη γνώμη μου δεν έχετε αξία;»

Θα δουλεύουμε, για να μην ψυχοκτονούμε ή θα ψυχοκτονούμε, γιατί θα δουλεύουμε;

Κάποτε η ανικανότητα του ανέργου να ανταποκριθεί στις βασικές απαιτήσεις της ζωής και να ζήσει αξιοπρεπώς τον ανάγκαζε να διάγει βίο ζητιάνου, να ζει παρασιτικά εις βάρος ευρωστότερων οργανισμών ή να εκδηλώνει παραβατική συμπεριφορά. Όπου κι αν τον οδηγούσε ορμέμφυτα η ανάγκη αντιμετώπισης της δεινής του κατάστασης, αναμφίβολα γινόταν πάντοτε ανδράποδο ψυχολογικών προβλημάτων κι αν εξέλειπαν οι εναλλακτικές λύσεις, κατέφευγε ακόμα και στη μοναδική λύτρωση, τον αυτοχειριασμό.

Σήμερα, στο λυκαυγές μιας νέας εποχής για τα εργασιακά δεδομένα, ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με μια ολότελα πρωτόγνωρη κατάσταση που τον κάνει και πάλι να αυτοχειριάζεται ψυχικά, αλλά και βιολογικά, αν τυχαίνει να ενδημεί σε μεγάλα βιομηχανικά αστικά κέντρα, σε κοινωνίες δηλαδή που ήδη έχει εκπνεύσει από μοναξιά.

Είναι γεγονός ότι οι εργασιακές σχέσεις έχουν άρδην μεταβληθεί. Ο εργαζόμενος, αντί να αναγνωρίζεται, απαξιώνεται. Βιώνει το φόβο, την ανασφάλεια, ασφυκτιά από την πίεση. Δεν αντιμετωπίζεται ως άνθρωπος, αλλά ως παραγωγική μηχανή. Εργάζεται εξατομικευμένα, αξιολογείται εξατομικευμένα. Όταν τα εργασιακά του δικαιώματα καταπατώνται από την εργοδοσία, κανείς δε βρίσκεται στο πλευρό του. Η αλληλεγγύη συνιστά μια ξεχασμένη αξία, όπως και η συνεργασία ή η συλλογικότητα.

Όταν κάποιος δεν αντλεί ευχαρίστηση από την εργασία που κάποτε τον ολοκλήρωνε και τον επιβεβαίωνε ως ανθρώπινη ύπαρξη, είναι απίθανο να μην ψυχοκτονήσει. Ο άλλοτε αφοσιωμένος εργαζόμενος, τώρα εργάζεται μηχανικά. Τίποτα δε δημιουργεί, μόνο παράγει. Δεν του επιτρέπεται να έχει αυτενέργεια, μόνο του επιβάλλεται να εκτελεί πειθήνια εντολές. Ο ανταγωνισμός με τους συναδέλφους είναι αδυσώπητος, ώστε βλέπει γύρω του απροσδιόριστους εχθρούς. Άλλωστε του απαγορεύεται να επικοινωνεί μαζί τους πέραν των εργασιακών θεμάτων. Ένα ηλεκτρονικό μάτι ακατάπαυστα τον παρακολουθεί. Πώς αλλιώς δε θα χαθούν οι πολύτιμες ώρες της εργασίας του;

Μάλλον η αναπόφευκτη ανάγκη των καιρών μας για τη δημιουργία θεσμών με παγκόσμιο χαρακτήρα δεν ευαγγελίζεται τον ερχομό καλύτερων συνθηκών ζωής για τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων...